Het Oude Testament (OT) en het Nieuwe Testament (NT) zijn de twee delen van Gods heilig Woord, de Bijbel. De naam ‘Oude Testament´ betekent niet dat dit Geschrift verouderd is of niet meer van belang. En zelfs het Nieuwe Testament is al 2000 jaar oud… In dit artikel wordt uitgelegd wat erin staat en wat de verschillen zijn tussen het Oude en Nieuwe Testament.
Kort overzicht
In het Nederlands betekent het woord ‘testament’ meestal een rechtsgeldig document dat beschrijft hoe iemands aardse bezittingen verdeeld moeten worden na zijn of haar overlijden. De Bijbel gebruikt het woord ‘testament’ ook wel in die zin (zie bijv. Hebreeën 9:16–17), maar meestal wordt er iets anders bedoeld.
Wat betekent het woord ‘testament’?
In de Bijbel verwijst het woord ‘testament’ meestal naar een verbond, een overeenkomst tussen twee personen of partijen, of naar een tijdsgewricht (of bedeling) waarin God op een bepaalde manier met de mensheid omging.
Wat betekenen de begrippen ‘Oude Testament’ en ‘Nieuwe Testament’?
Het Oude en Nieuwe Testament zijn de twee grote delen van de Bijbel. Het Oude Testament bevat de boeken die geschreven tijdens de eerste ‘bedeling’, dat is de periode van Gods verbond met de mensheid in het algemeen (zie Genesis 9:8-10; 17:3-8) en met het volk Israël in bijzonder, een tijd waarin de wet een belangrijke rol speelde (zie Exodus 24:8; 34:10).
Het Nieuwe Testament beschrijft een nieuwe bedeling waarin God een vernieuwde overeenkomst sloot met de mensheid op basis van het verlossingswerk door Jezus Christus. Dit nieuwe verbond was reeds voorzegd door de profeet Jeremia (zie Jeremia 31:31-34; Hebreeën 8:6-8).
In het vervolg van dit artikel zullen we verder ingaan op de betekenis van:
Het Oude Testament
Wat is de hoofdlijn in het Oude Testament?
Het Oude Testament bestaat uit 39 afzonderlijke boeken (waarvan sommige voorkomen als deel 1 en deel 2 van een langer boek, zoals bijvoorbeeld 1 Koningen en 2 Koningen). Deze boeken kunnen opgedeeld worden in drie categorieën:
- Historische boeken: beginnend bij de schepping en daarna vooral de geschiedenis verhalend van het volk Israël en Gods bemoeienis met hen.
- Dichterlijke boeken of wijsheidsliteratuur: liederen, spreuken en gedichten
- Profetische boeken: boodschappen van God, voornamelijk gericht aan het volk Israël.
Voor een korte beschrijving van alle boeken van het Oude Testament, zie: “Waar gaan de boeken van het Oude Testament over?” Als je wilt weten waarom (slechts) deze 39 boeken opgenomen zijn in het Oude Testament, lees: “Wie bepaalde welke boeken in de Bijbel thuis horen?”
Wat is de boodschap van het Oude Testament?
Het Oude Testament begint te vertellen hoe God de hemel en de aarde schiep (Genesis 1-2). Het vertelt ons hoe het eerste mensenpaar er niet in slaagde om zelfs een eenvoudige opdracht te gehoorzamen en hoe deze ongehoorzaamheid grote gevolgen had voor de hele schepping, maar vooral voor de relatie tussen God en de mens (Genesis 3). Maar God nam het initiatief om de weg naar Hem weer te ontsluiten door een Verlosser te beloven. Dit was al heel vroeg, in Genesis 3:15, meteen na de zondeval. Hij beloofde dat de macht van de satan verbroken zou worden door een nakomeling van Eva. Dit verwijst naar Jezus. De rode draad die door het Oude Testament heen loopt is het blijde vooruitzicht van de Messias die zal komen.
Het volk Israël als eigendom van God
God koos een man uit, Abraham, om de vader van een nieuw volk te worden, Israël. En Hij beloofde Abraham dat door zijn nakomelingen, alle geslachten op aarde gezegend zouden worden (Genesis 12:1-3). Op een gegeven moment woonden Abrahams nazaten 400 jaar lang in Egypte en werden ze behandeld als slaven (Exodus 1). God stelde een leider voor hen aan, Mozes, die hen uit Egypte naar het Beloofde Land leidde (Exodus 13:17-22). God gaf Zijn wetten aan het volk (Exodus 20) en sloot een verbond met hen (Exodus 34:10; 34:27): Hij zou hun tot een God zijn en zij zouden Zijn volk zijn. Van hen werd verwacht dat zij Hem zouden gehoorzamen.
Gods trouw tegenover Israëls ongehoorzaamheid
Zodra ze in het Beloofde Land waren aangekomen, begonnen de Israëlieten God te vergeten en vervielen ze vaak tot afgodendienst. Ze wilden ook een eigen koning, hoewel dat tegen Gods wil in ging (1 Samuël 8:7). Toch werd hun tweede koning, David, een legendarisch vorst en een man naar Gods hart (1 Samuël 13:14). Jezus zou uit zijn stam geboren worden en een nakomeling van deze grote koning zijn (Lukas 3:31).
Het Oude Testament bevat ook veel profetische geschriften en historische verslagen over de periode na koning David, toen het volk Israël steeds weer God de rug toekeerde en tenslotte in ballingschap werd gestuurd. Toch liet God Zijn volk niet aan hun lot over. Het Oude Testament kijkt vooruit naar de komst van Jezus, de Messias, Die Zijn volk zou verlossen en de band met God zou herstellen.
Wie schreven het Oude Testament?
Het Oude Testament werd opgeschreven over een periode van ongeveer 1000 jaar door verschillende menselijke schrijvers. Ze schreven hoofdzakelijk in het Hebreeuws, maar enkele gedeelte zijn in het Aramees. De eerste vijf boeken zijn grotendeels door Mozes geschreven, die opgroeide als een prins in Egypte, maar door God geroepen werd om Israëls politieke en geestelijke leider te worden. Van de latere historische boeken weten we voor een groot deel niet door wie ze geschreven zijn. De profetische boeken laten de woorden en belevenissen van de Israëlitische profeten zien, maar werden niet altijd door de profeet zelf opgeschreven. Het boek Jeremia bijvoorbeeld vermeldt een dienstdoende schrijver. Het boek Psalmen bestaat uit liederen geschreven door verschillende personen zoals David, de zonen van Korach en Asaf. De boeken Spreuken, Prediker en Hooglied worden traditioneel aan koning Salomo toegeschreven.
Dat niet van elk boek de schrijver bekend is, hoeft geen probleem te zijn, omdat we geloven dat de schrijvers van elk boek door Gods Geest geleid werden om het zo op te schrijven. Het gezag van deze boeken hangt niet af van de menselijke schrijvers ervan, maar van de uiteindelijke Auteur — de Here God.
Wanneer kreeg het Oude Testament zijn uiteindelijke vorm?
Mozes, de schrijver van de eerste vijf Bijbelboeken, leefde +/- 1400 voor Christus en schreef de mondeling en mogelijk ook schriftelijk overgeleverde verslagen op vanaf de schepping tot aan de tijd waarin hij leefde. De latere boeken kregen in de eeuwen die volgden geleidelijk hun definitieve vorm. De laatste boeken van het Oude Testament werden geschreven en/of bewerkt na de terugkeer van Israël uit ballingschap, ongeveer 400 v.Chr.
Wat is het belang van het Oude Testament?
Hoewel de boeken van het Oude Testament duizenden jaren geleden werden geschreven, zijn ze nog steeds van belang en toepasbaar voor gelovigen van vandaag. Zij zijn bijeengebracht en door de eeuwen heen bewaard omdat mensen geloven dat het méér dan gewone mensenboeken zijn; ze zijn door de Here God geïnspireerd en daarom heilig en onfeilbaar. Daarom wordt het Oude Testament, net als het Nieuwe Testament, ‘het Woord van God’ genoemd. Door deze boeken openbaart de Heer Zich aan de mensheid. Zowel de verhalen die vertellen hoe God met mensen omging als de profetische boeken met boodschappen aan mensen, leren ons veel over God en Zijn wil voor ons leven.
Deze waarheden zijn tijdloos. Maar als Gods heilsplan zich ontvouwt door de geschiedenis heen, worden dingen toch anders. Met de komst van Jezus wordt het nieuwe verbond van kracht met Jezus als onze definitieve Hogepriester en Koning. Dit heeft gevolgen voor de betekenis en toepassing van oudtestamentische wetten betreffende de offers en het priesterschap, om maar een paar belangrijke aspecten te noemen. Zoals Hebreeën 7:12 duidelijk maakt: “Als het priesterschap verandert, vindt er immers ook noodzakelijkerwijs een verandering van wet plaats.” Welke Bijbelgedeelten nog toepasbaar zijn en hoe ze voor ons gelden, wordt besproken in meer detail in ons artikel “Welke delen van de Bijbel zijn van toepassing op hedendaagse lezers?”.
Wie zien het Oude Testament als Gods Woord?
< Het Oude Testament is het eerste deel van de christelijke Bijbel. Maar voor de Joden is het hun hele Bijbel en het Woord van God. De boeken van het Oude Testament zijn dus heilig voor zowel de Joodse als de christelijke gelovigen. Sommige oudtestamentische verhalen vinden we ook terug in de Koran, maar moslims zien het Oude Testament niet als het heilige en onfeilbare Woord van God.
De tijd tussen het Oude en Nieuwe Testament
Zoals al vermeld wordt het laatste boek van het Oude Testament rond 400 v.Chr. gedateerd. Het Nieuwe Testament begint met de aankondiging van Jezus’ geboorte, die rond 4 v.Chr. heeft plaatsgevonden[1], en met de prediking van Johannes de Doper rond 25 AD. Er was geen profetisch woord van de Heer in de periode ertussen.
Maar wat is er gebeurd in die 400 jaar? Zijn er geen boeken over die periode? Jawel, de boeken van de Maccabeeën. Maar deze verhalen zijn niet opgenomen in de canon, d.w.z ze worden niet gezien als door God geïnspireerde en gezaghebbende geschriften. Deze boeken worden de deuterocanonieke boeken of apocriefen genoemd en ze zijn niet opgenomen in de meeste Bijbeluitgaven of slechts met de opmerking dat ze niet, zoals de andere 66, bij Gods Woord horen zoals opgetekend in het Oude en Nieuwe Testament.
Het Nieuwe Testament
Wat is de hoofdlijn in het Nieuwe Testament?
Het Nieuwe Testament bestaat uit 27 boeken.
- Het begint met de vier Evangeliën. Deze boeken vertellen over Jezus’ geboorte en Zijn aardse leven. Ze beschrijven Zijn onderwijs en de vele wonderen die Hij deed. Er wordt speciale aandacht gegeven aan de gebeurtenissen rond Zijn sterven en opstanding, omdat die van wezenlijk belang zijn.
- Daarna volgt het boek Handelingen met daarin de geschiedenis van de vroege Kerk.
- Dan volgen de brieven van Paulus en andere apostelen gericht aan de nieuw gestichte kerken en aan enkele individuen. Daarin wordt de persoon van Jezus steeds weer in de schijnwerpers gezet.
- Het laatste boek van het Nieuwe Testament heet Openbaring en staat vol profetieën, met als hoogtepunt de beschrijving van de nieuwe aarde en hemel die God beloofd heeft te maken (Openbaring 21-22).
Voor een overzicht van alle boeken van het Nieuwe Testament en een korte samenvatting ervan verwijs ik naar: “Waarover gaan de boeken van het Nieuwe Testament?” Als je wilt weten waarom (slechts) deze 27 boeken werden opgenomen in het Nieuwe Testament, lees dan “Wie bepaalde welke boeken in de Bijbel thuis horen?”
Wat is de boodschap van het Nieuwe Testament?
In het Nieuwe Testament draait het voornamelijk om Jezus en het Nieuwe Verbond. De verhalen in het Oude Testament maken meer dan duidelijk dat mensen Gods wetten niet kunnen houden. Ze overtreden de bepalingen van het verbond keer op keer. Daarom zond God de Vader Zijn enige Zoon om het probleem van de zonde definitief aan te pakken. Jezus kwam om de zonde weg te nemen en verzoening met God mogelijk te maken. Het maakt dan niet meer uit of iemand tot het volk Israël behoort; allen zijn één in Christus. Het is door geloof dat we van de eeuwige dood gered worden – omdat de genade van God over ons wordt uitgestort door Jezus Christus (Efeziërs 2:8).
In het Nieuwe Testament is veel van het onderwijs van Jezus opgenomen. De brieven bevatten ook veel onderwijs betreffende het heilswerk van Jezus, hoe we als christen kunnen leven en wat we in de toekomst mogen verwachten. Ons wordt verteld dat Gods Koninkrijk al is aangebroken voor een ieder die in Jezus gelooft als Verlosser en Heer, en dat dit Koninkrijk voltooid zal worden aan het einde der tijden als God uiteindelijk het kwaad zal vernietigen en een nieuwe hemel en aarde zal scheppen waar alle gelovigen, vanaf het Oude Testament tot aan Jezus’ wederkomst, verenigd zullen zijn in aanbidding.
Wie schreven het Nieuwe Testament?
De eerste vier boeken van het Nieuwe Testament zijn vernoemd naar de schrijvers ervan: Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes. Mattheüs en Johannes behoorden tot de eerste, hechte groep discipelen en waren derhalve zelf ooggetuigen van Jezus’ bediening. Markus was een goede vriend en leerling van de apostel Petrus (die een ooggetuige was geweest) en Lukas was een reisgenoot van de apostel Paulus. Hij schrijft in de inleiding van zijn Evangelie:
“Aangezien velen ter hand genomen hebben een verslag op te stellen van de dingen die onder ons volkomen zekerheid hebben, zoals zij die van het begin af ooggetuigen en dienaren van het Woord geweest zijn, aan ons overgeleverd hebben, heeft het ook mij goedgedacht, na alles van voren af aan nauwkeurig onderzocht te hebben, het geordend voor u te beschrijven” (Lukas 1:1-3).
Het boek Handelingen is ook door Lucas geschreven. De apostel Paulus schreef 13 brieven en misschien ook het boek Hebreeën. Behalve zijn Evangelie schreef de apostel Johannes ook 3 brieven en het boek Openbaring. De overige brieven dragen de namen van hun schrijvers: Petrus, Judas en Jakobus. Deze mannen waren of leerlingen of broers van Jezus.
Wanneer werd het Nieuwe Testament geschreven?
Jezus stierf en stond weer op uit de dood rond 30 AD. Het eerste Evangelie werd waarschijnlijk in de late jaren 60 AD of de vroege jaren 70 AD geschreven, en het laatste Evangelie rond 100 AD. De brieven werden ook in de eerste eeuw geschreven door tijdgenoten van Jezus.
Wat is het belang van het Nieuwe Testament?
Deze vraag kan beantwoord worden door enkel Bijbelverzen aan te halen. Lukas en Johannes laten het doel van hun geschriften weten: hun verslagen werden geschreven “opdat u gelooft dat Jezus de Christus is, de Zoon van God, en opdat u, door te geloven, het leven zult hebben in Zijn Naam” (Johannes 20:31) en “opdat u de zekerheid kent van de dingen waarin u onderwezen bent” (Lukas 1:4).
Waarom is dit zo cruciaal? Omdat wij mensen van nature van God vervreemd zijn en aan de dood onderworpen. De enige manier om gered te worden en eeuwig leven te ontvangen is: “dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus die U gezonden hebt” (Johannes 17:3). De Evangeliën laten ons dus de enige weg tot het ware leven en geluk zien. De overige geschriften van het Nieuwe Testament leggen dit verder uit en passen het toe. Deze Schriften zijn gezaghebbend voor gelovigen van alle tijden, “door God ingegeven en nuttig om daarmee te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in rechtvaardigheid, opdat de mens die God toebehoort, volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust” (2 Timotheüs 3:16-17).
Wie geloven in het Nieuwe Testament?
Het Nieuwe Testament is exclusief een christelijk geschrift. Geen enkele andere godsdienst erkent het.
Het verband tussen het Oude en Nieuwe Testament
Het Oude en Nieuwe Testament vormen het eerste en tweede ‘deel’ van het doorlopende verhaal van Gods bemoeienis met de mens. In al hun diversiteit vormen ze samen toch een letterkundige eenheid. Ze laten in toenemende mate stap voor stap Gods heilsplan zien. Hoewel het Nieuwe Verbond in Jezus radicaal anders was, vindt ze haar oorsprong toch in de voorafgaande verbonden.
Het Nieuwe Testament bouwt voort op het Oude
De schrijvers van het Nieuwe Testament waren (Lukas misschien uitgezonderd) allen Joodse mannen die de heilige Schrift kenden. Dit blijkt uit de talloze malen dat ze terugkoppelden naar profetieën en gebruiken uit het Oude Testament. Soms citeren ze verzen letterlijk, maar vaker zinspelen ze op passages en verhalen. Geleerden komen tot een aantal van 4,000 zulke verwijzingen. Ze komen uit heel verschillende oudtestamentische boeken, van de Psalmen en profetische boeken zoals Jesaja, Jeremia en Micha, tot historische boeken als Genesis, Exodus en Deuteronomium.
Het Nieuwe Testament vervult het Oude Testament
Het Oude Testament kijkt vooruit naar de komst van de Messias, de Dienstknecht des Heren. Jezus zegt dat het naar Hem verwijst: “Alles moest vervuld worden wat over Mij geschreven staat in de Wet van Mozes en in de Profeten en in de Psalmen” (Lukas 24:44). Door de drie belangrijkste secties van het Oude Testament te vermelden, zegt Jezus dat de hele Schrift die tot dan toe beschikbaar was, Hem als voornaamste onderwerp had.
Het was niet Zijn taak om afscheid te nemen van het Oude Testament of om het door iets anders te vervangen, maar om het te vervullen: “Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen; Ik ben niet gekomen om die af te schaffen, maar te vervullen” (Mattheüs 5:17). Vooral het evangelie naar Mattheüs wijst op de vele profetieën die in Jezus vervuld werden. Kijk naar enkele voorbeelden in het artikel “Welke oudtestamentische profetieën zijn vervuld rond de geboorte van Jezus Christus?” en “Welke oudtestamentische profetieën zijn vervuld rondom het lijden en sterven van Jezus Christus?”. Maar de ‘vervulling’ gaat verder dan de specifieke beloften over Jezus’ geboorteplaats enzovoorts; Hij Zelf is de belichaming van Gods heilsplan. Hij is de beloofde Messias.
Conclusie
Het Oude en Nieuwe Testament zijn de twee delen van de Bijbel, Gods boodschap aan de mensheid. Samen laten deze twee boeken alles zien wat we moeten weten over God! Ik raad je met klem aan om regelmatig in de Bijbel te lezen. Als je niet weet waar je moet beginnen, dan heb ik hier wat advies voor je. Voor een handige introductie voor elk Bijbelboek beveel ik van harte onze vijfdelige cursus ‘De Bijbel door’ aan. Deze kan je helpen groeien in jouw kennis en begrip van zowel het Oude als Nieuwe Testament.
[1] Je denkt misschien dat Jezus in het jaar 1 AD geboren moet zijn. Tenslotte betekent AD ‘Anno Domini’, het jaar van onze Heer. Maar de verdeling van onze jaartallen in voor en na Christus werd pas eeuwen na Jezus’ geboorte ingesteld door monniken die de jaartelling waarschijnlijk verkeerd berekend hadden.