Wat zijn de tien geboden?

Als we spreken over het Oude Testament of over Gods wil voor mensen, komt vaak het begrip “tien geboden” voorbij. Maar wat betekenen deze tien geboden, en waar gaan ze precies over?

Historische achtergrond

De geschiedenis van Israël als volk begon toen God hen redde uit het land Egypte, uit de slavernij. God had beloofd hen naar het land Kanaän te leiden, dat al aan hun voorouders was beloofd als een eeuwig bezit (zie bijvoorbeeld Genesis 17:8).

Maar voordat ze dit land binnengingen sloot God een verbond met de Israëlieten. De tien geboden zijn de voorwaarden van dit verbond. Ze bevatten de basis-principes die verder worden uitgelegd en uitgewerkt in de Bijbelboeken Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium. Deze basisregels werden op twee platte stenen geschreven en zorgvuldig bewaard in het heiligste gedeelte van de tabernakel (later de tempel) (Exodus 34:4 en 28, Deuteronomium 10:5, 1 Koningen 8:9).

De opzet van de tien geboden

Zoals de naam al duidelijk maakt, zijn er tien geboden. Deze worden ingeleid met de woorden: “Ik ben de HEERE, uw God, Die u uit het land Egypte, uit het slavenhuis, geleid heeft” (Exodus 20:2). In deze introductie benoemt God Zichzelf als een persoonlijke God, de HEERE van Israël. Dat wordt uitgelegd met een verwijzing naar Zijn grootste reddingsactie voor Israël: hun uittocht uit Egypte. Deze inleiding vormt de achtergrond voor Gods wetten.

Het eerste en tweede gebod benadrukken dat God uniek en onvergelijkbaar is. Het derde gebod gaat over het omgaan met Gods naam, en het vierde over het houden van de Sabbat – een tijd van rust en een viering om stil te staan bij Gods karakter en Zijn daden. De laatste zes geboden gaan over het intermenselijke verkeer, over iemands houding tegenover andere mensen.

De tekst van de tien geboden

1. “U zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben.
2. U zult voor uzelf geen beeld maken, geen enkele afbeelding van wat boven in de hemel, of beneden op de aarde of in het water onder de aarde is.
3. U zult zich daarvoor niet neerbuigen, en die niet dienen, want Ik, de HEERE, uw God, ben een na-ijverig God, Die de misdaad van de vaderen vergeldt aan de kinderen, aan het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten, maar Die barmhartigheid doet aan duizenden van hen die Mij liefhebben en Mijn geboden in acht nemen.
4. U zult de Naam van de HEERE, uw God, niet ijdel gebruiken, misbruiken. want de HEERE zal niet voor onschuldig houden wie Zijn Naam ijdel gebruikt.
5. Gedenk de sabbatdag, dat u die heiligt.
6. Zes dagen zult u arbeiden en al uw werk doen, maar de zevende dag is de sabbat van de HEERE, uw God. Dan zult u geen enkel werk doen, u, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw dienaar, noch uw dienares, noch uw vee, noch uw vreemdeling die binnen uw poorten is.
7. Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee, en al wat erin is, en Hij rustte op de zevende dag. Daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde die.
8. Eer uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de HEERE, uw God, u geeft.
9. U zult niet doodslaan.
10. U zult niet echtbreken.
11. U zult niet stelen.
12. U zult geen vals getuigenis spreken tegen uw naaste.
13. U zult niet begeren het huis van uw naaste. U zult niet begeren de vrouw van uw naaste, noch zijn dienaar, noch zijn dienares, noch zijn rund, noch zijn ezel, noch iets wat van uw naaste is.” (Exodus 20:3-17).”

De betekenis en het doel van de tien geboden

Door de hele geschiedenis van Israël heen moesten deze tien geboden het wettelijke, morele en geestelijke fundament van de natie vormen. Ze waren Israëls grondwet. Maar er zat veel meer aan vast, omdat deze geboden de voorwaarden waren van Israëls verbond met God. Als deze geboden niet gehouden werden was dat dus niet alleen een probleem voor de maatschappij, maar ook voor de persoonlijke en gemeenschappelijke relatie met God. En het is duidelijk dat het niemand ooit is gelukt om deze geboden zijn hele leven lang volledig te houden. “Voorzeker, er is geen mens rechtvaardig op de aarde, die goeddoet en niet zondigt” (Prediker 7:20).

Het is onmogelijk om Gods gunst en je eigen redding te verdienen door deze geboden te onderhouden. Maar de tien geboden helpen mensen wel om inzicht te krijgen in het probleem van hun zondige hart (Romeinen 3:20). Dat zou hen tot bekering moeten leiden, en hen moeten motiveren om God om vergeving te vragen (Psalm 32:5). De apostel Paulus concludeert: “Zo is dan de wet onze leermeester geweest tot Christus, opdat wij uit het geloof gerechtvaardigd zouden worden” (Galaten 3:24). Zelfs voordat Jezus Christus daadwerkelijk naar de aarde kwam, werden de Israëlieten niet gered door hun gehoorzaamheid aan Gods wet, maar

.

Jezus heeft de wet vervuld

De wetten van het Oude Testament zijn vervuld in Jezus (Mattheüs 5:17-19). Ze wezen vooruit naar Hem, en zijn door Hem volmaakt gehoorzaamd.

Daarom leven Christenen niet langer onder het “juk” van de wet, maar in de vrijheid van Christus (Galaten 5:1). Paulus legt verder uit: “Want u bent tot vrijheid geroepen, broeders, alleen niet tot die vrijheid die aanleiding geeft aan het vlees; maar dien elkaar door de liefde. Want de hele wet wordt in één woord vervuld, namelijk hierin: U zult uw naaste liefhebben als uzelf” (Galaten 5:13-14).

Omdat we bevrijd zijn van de macht van de zonde, stelt de Heilige Geest ons in staat om steeds meer te leven zoals God het wil.

De tien geboden als een spiegel

Gelovigen hoeven nu de Oudtestamentische wetten niet meer te houden.

Maar hun functie als spiegel helpt nog steeds om te zien hoe vreselijk de zonde echt is. Zoals Paulus zegt: “Ik zou de zonde niet hebben leren kennen dan door de wet. Ik zou immers ook niet geweten hebben dat begeerte zonde was, als de wet niet zei: U zult niet begeren.” (Romeinen 7:7). Van nature zijn we geneigd onze zondigheid te onderschatten, en ons niet te realiseren hoe ernstig ze is. De tien geboden kunnen ons helpen dat probleem op te lossen.

De tien geboden als gids

Bovendien laten deze geboden Gods eeuwige en oneindige wil en wijsheid zien. Deze zelfde wil en wijsheid worden uitgedrukt in Nieuwtestamentische uitspraken van Jezus en in verschillende brieven. Uiteindelijk zijn die immers door dezelfde God “geschreven”!

Hoewel de tien geboden niet letterlijk worden gekopiëerd in het Nieuwe Testament, vinden we veel vergelijkbare geboden. Bijvoorbeeld “Het is bekend wat de werken van het vlees zijn, namelijk overspel, hoererij, onreinheid, losbandigheid, afgoderij, toverij, vijandschappen, ruzie, afgunst, woede-uitbarstingen, egoïsme, onenigheid, afwijkingen in de leer, jaloersheid, moord, dronkenschap, zwelgpartijen, en dergelijke; waarvan ik u voorzeg, zoals ik ook al eerder gezegd heb, dat wie zulke dingen doen, het Koninkrijk van God niet zullen beërven. De vrucht van de Geest is echter: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing. Daartegen richt de wet zich niet. Maar wie van Christus zijn, hebben het vlees met zijn hartstochten en begeerten gekruisigd” (Galaten 5:19-24).

Het houden van Gods geboden zal tot zegen leiden, zowel persoonlijk als voor de samenleving. Als iedereen zich aan deze tien geboden zou houden, zou de wereld harmonieus en vredig zijn. Deze geboden laten ons de juiste levensweg voor een Christen zien, tot we uiteindelijk de volmaaktheid zullen bereiken als we voor eeuwig bij Hem zullen zijn.