Wat leert God ons in het boek Micha?

Historische achtergrond

Na de regering van koning Salomo is het koninkrijk van Israël in twee delen gesplitst. Het noordelijke koninkrijk wordt meestal ‘Israël’ of ‘Efraïm’ genoemd en het zuidelijke koninkrijk heet ‘Juda’ (naar haar grootste stam). De profeet Micha leefde in het koninkrijk van Juda. Hij werkte ongeveer in dezelfde periode als de profeten Jesaja en Hosea, waarschijnlijk gedurende zo’n 25 jaar (klik hier voor de tijdlijn). Zijn boodschap is opgeschreven in een Bijbelboek dat zijn naam draagt.

De Israëlieten waren bijna 500 jaar lang ontrouw geweest aan de Heere. Steeds opnieuw had God hen gewaarschuwd door Zijn profeten. Maar het volk bekeerde zich niet, of maar voor korte tijd. Nu kondigde Micha aan dat God de Assyriërs en later de Babyloniërs zou sturen als straf voor de afgoderij en zonde van het volk. Deze legers zouden verwoesting brengen en veel mensen in ballingschap voeren. Maar na deze oordelen zou er een nieuwe toekomst aanbreken, en Micha wisselt zijn oordeelsaankondigingen af met sprankjes hoop.

De problemen die Micha aanspreekt

• Afgoderij — de Israëliten aanbaden beelden en afgoden en ze deden aan toverij en toekomstvoorspellingen, wat God verboden had (zie Micha 1:7; 5:11-13).
• Geweld en uitbuiting van de armen en kwetsbaren — Hoewel Gods wetten duidelijk verboden om de armen uit te buiten, deden Juda’s leiders dat volop.
  “Zij begeren akkers en roven die,
  en huizen, en nemen die af.
  Zo onderdrukken zij de man en zijn huis,
  de mens en zijn erfelijk bezit” (Micha 2:2).
  “Een oprechte onder de mensen is er niet.
  Zij loeren allen op bloed,
  zij jagen op elkaar met een net.
  Om kwaad te doen staan hun handen goed” (Micha 7:2-3).
• Corrupt politiek en religieus leiderschap — Profeten moeten Gods boodschap aan het volk overbrengen en hen herinneren aan Zijn wil. Maar het volk probeerde de echte profeten het zwijgen op te leggen (Micha 2:6) en volgde valse profeten die simpelweg zeiden wat ze wilden horen (Micha 2:11). De politieke leiders waren niet beter: “die een afschuw hebben van recht en al wat recht is, verdraaien, die Sion bouwen met bloed en Jeruzalem met onrecht” (Micha 3:9-10).
• Hypocriete godsdienstige rituelen — Het volk dacht dat God hun offers zou aanvaarden en hen zou vergeven, ongeacht hoe ze leefden. Ze vroegen zichzelf af: “Waarmee zal ik de HEERE tegemoet gaan en mij buigen voor de hoge God? Zal ik Hem tegemoet gaan met brandoffers, met eenjarige kalveren? Zou de HEERE behagen scheppen in duizenden rammen, in tienduizenden oliebeken? Zal ik mijn eerstgeborene geven voor mijn overtreding, de vrucht van mijn moederschoot voor de zonde van mijn ziel?” (Micha 6:6-7). Nee, zegt God duidelijk. Hij accepteert zulke huichelarij niet! Ze weten heel goed wat ze moeten doen:
  “Hij heeft u, mens, bekendgemaakt wat goed is.
  En wat vraagt de HEERE van u
  anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben
  en ootmoedig te wandelen met uw God” (Micha 6:8).
  En dat is precies wat zij niet gedaan hadden.

Gods komende oordelen

De profeet Micha kondigt de verwoesting van zowel het noordelijke als het zuidelijke rijk aan:
“Daarom maak Ik van Samaria een puinhoop in het veld,
een plek voor het planten van een wijngaard.
Ik stort haar stenen in het dal,
en haar fundamenten leg Ik bloot.
En al haar beelden worden verbrijzeld” (Micha 1:6-7).
Naast deze verwoesting zal het volk in ballingschap weggevoerd worden:
“Scheer uw haar af, ja, scheer u kaal
vanwege uw kinderen, die u lief zijn;
maak u zo kaal als een gier,
want zij zijn bij u weggegaan in ballingschap” (Micha 1:16).

De corrupte leiders en profeten zullen bijzondere oordelen ondergaan. God zal Zijn gezicht van hen verbergen vanwege het kwaad dat ze gedaan hebben (Micha 3:4). “Daarom zal het nacht voor u worden, zonder visioen, het zal duister worden voor u, zonder waarzeggerij” (Micha 3:6).

Hoop voor de toekomst

En toch is er hoop voor de toekomst. God zal Zijn volk niet voor altijd verlaten, maar herstel brengen. Micha beschrijft deze toekomst beeldend. God zal het overblijfsel van de weggevoerde Israëlieten verzamelen zoals een herder zijn kudde verzamelt. En God Zelf zal hun Koning zijn. Onder Zijn regering zullen de mensen in recht en vrede leven. Andere volken zullen ook komen en de Heere zoeken (lees bijvoorbeeld Micha 4:1-4).
In een ander hoofdstuk legt Micha verder uit dat Israëls Heerser geboren zal worden in Bethlehem en Israëls vijanden zal overwinnen. Deze verzen worden geciteerd in Mattheüs 2:6, waar ze worden toegepast op Jezus Christus. Dus eeuwen vóór Jezus geboren werd, maakte God al bepaalde details over Zijn geboorte bekend als een glimpje hoop te midden van zware oordelen. Sommige van deze profetieën zijn al vervuld, andere wachten nog op hun vervulling.

De grond voor Micha’s hoop

De reden voor deze hoop ligt niet in het gedrag van het volk. Ze rust alleen in Gods karakter en verbondsbeloften:
“Wie is een God als U,
Die de ongerechtigheid vergeeft,
Die voorbijgaat aan de overtreding
van het overblijfsel van Zijn eigendom?
Hij zal niet voor eeuwig vasthouden aan Zijn toorn,
want Hij vindt vreugde in goedertierenheid.
Hij zal Zich weer over ons ontfermen,
Hij zal onze ongerechtigheden vertrappen,
ja, U zult al hun zonden werpen in de diepten van de zee.
U zult Jakob de trouw bewijzen
en Abraham de goedertierenheid,
die U aan onze vaderen gezworen hebt vanaf de dagen van weleer” (Micha 7:18-20).

Lessen voor ons

Hoewel Micha’s profetieën gesproken werden tot het volk Israël in de 8e eeuw voor Christus, bevatten ze ook lessen voor ons.

• God keurt geweld en uitbuiting van de armen en kwetsbaren af. Dat was al duidelijk door de wetten en voorschriften die Hij aan Israël gaf op de berg Sinaï, en het wordt nog eens benadrukt door Gods zware oordelen over mensen die deze wetten schenden. Dit thema is nog steeds relevant, zowel op individueel als wereldwijd niveau.
• God haat schijnheiligheid. Als we Zijn ‘basisregels’ niet volgen (recht doen, goedertierenheid liefhebben en ootmoedig met God wandelen), is Hij niet geïnteresseerd in onze godsdienstige rituelen. Hij wil ons hart, niet slechts onze uiterlijke toewijding.
• God oordeelt zonde. En toch blijft Hij genadig. Als we ons bekeren en tot Hem terugkeren, wil Hij ons vergeven en ons welkom heten in Zijn heerlijke toekomst.

Meer weten?

Als je meer wilt weten over het boek Micha, kan je het natuurlijk het beste zelf doorlezen. Je kunt ook een Engelstalige introductievideo bekijken van The Bible Project.
In onze vijf cursussen “De Bijbel Door”, bieden we introducties aan op alle Bijbelboeken. De cursussen zijn gratis, en als je een deel hebt afgerond ontvang je een certificaat. Schrijf je gerust in en probeer het zelf uit!