De schrijver van het Evangelie volgens Lukas en de Handelingen der Apostelen staat algemeen bekend als Lukas (hoewel de auteur dit niet zelf schrijft, de titel van het Evangelie maakt geen deel uit van zijn tekst, maar werd later toegevoegd). Al in de vroege kerk was bekend dat dit boek geschreven was door deze man, genaamd Lukas, die Paulus vergezelde op sommige van zijn reizen (vandaar het meervoud ‘wij’ in Handelingen 16:10-17; 20:5-15; 21; 27 en 28). Paulus schrijft over hem in zijn brief aan de Kolossenzen (4:14). We komen hier ook te weten dat Lukas arts was.
Het plan van God ontvouwd
Een van de dingen die Lukas’ bijzondere interesse had, was het Evangelie af te beelden als het zich ontvouwend plan van God. Lukas noteerde bijvoorbeeld hoe Jezus na zijn opstanding tegen Zijn discipelen zegt: ‘Zo staat er geschreven en zo moest de Christus lijden en uit de doden opstaan op de derde dag. En in Zijn Naam moet onder alle volken bekering en vergeving van zonden gepredikt worden, te beginnen bij Jeruzalem…’ (Lukas 24:46,47).
Lukas benadrukt de geschiedenis en het plan van God. We lezen aan het begin van zijn Evangelie hoe hij ‘alles van voren af aan nauwkeurig onderzocht te hebben,’ en dat zijn Evangelie opgeschreven werd met de bedoeling Theofilus te laten zien ‘de gebeurtenissen die zich in ons midden hebben voltrokken’ (1:1-4). Zo wordt een beeld geschetst van de wereldgeschiedenis, beginnend het moment dat de machtige keizer Augustus het besluit uitvaardigt dat de hele wereld moet worden ingeschreven, waardoor de Messias in Bethlehem wordt geboren (2:1-7). Het boek Handelingen eindigt met de vermelding dat de apostel Paulus in Rome is, de hoofdstad van het Romeinse rijk en dat hij ‘het het Koninkrijk van God predikte en onderwijs gaf over de Heere Jezus Christus, met alle vrijmoedigheid, ongehinderd.‘ (Handelingen 28:31). Dus wie is uiteindelijk de echte koning?
Het werk van de Heilige Geest
Behalve het beschrijven van de geschiedenis van Gods reddingsplan, schrijft Lukas ook veel over het werk van de Heilige Geest. In Lukas 1 en 2 zien we hoe de Heilige Geest mensen leidt, zodat ze de wil van God doen. Johannes de Doper zal vervuld worden met de Heilige Geest terwijl hij nog in de baarmoeder is (1:15). De Heilige Geest komt op Maria, zodat ze zwanger wordt (1:35). Elizabeth is vervuld met de Heilige Geest en bemoedigt Maria (1:41). Zacharias is vervuld met de Geest als hij de profetie uitspreekt over Johannes (1:67). De Geest is op Simon en heeft hem een belofte gegeven, Hij leidt hem naar de tempel om de Messias te ontmoeten (2:25-27). Johannes de Doper belooft dat Degene die na hem komt, zal dopen met de Heilige Geest en met vuur (3:16). Dit zien we door het hele boek Handelingen ook gebeuren (te beginnen met Pinksteren – Handelingen 2).
De bewogenheid van Jezus
Lukas toont de bewogenheid van Jezus voor mensen die aan de rand van de samenleving verkeren: armen, vrouwen en niet-joden. Om een voorbeeld te geven: Lukas beschrijft de gelijkenis van de rijke man en de arme Lazarus (16:19-31), waarin de arme Lazarus naar de hemel gaat, terwijl de rijke man naar het dodenrijk gaat. Lukas is degene die vertelt over de vrouwen die Jezus volgden (8:1-3). Ook beschrijft hij de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (10:25-37), waarin Jezus een Samaritaan (een van de ergste vijanden van de Joden in Zijn dagen) als voorbeeld neemt van wat het betekent je naaste lief te hebben.
Hoe God de leiding heeft
Kortom, Lukas leert ons hoe God de leiding heeft over de wereldgeschiedenis. Na de verzoening door Jezus’ dood, heeft Jezus ons de Heilige Geest gegeven, Die ons leert Hem te volgen en van Hem te getuigen. In Jezus’ Koninkrijk zoekt God naar mensen die aan de rand van de samenleving verkeren en brengt ze samen in Zijn Koninkrijk. Het Koninkrijk is van hen (6:20-23), terwijl deze boodschap de mensen tegelijkertijd waarschuwt, wanneer ze denken dat ze rijk en belangrijk zijn, om rijk te zijn in God (12:13-21).
Zie een geanimeerde uitleg van de boeken Lukas en Handelingen van The BibleProject.