Wat kunnen we leren van het leven van Naomi?

Historische achtergrond

Naomi was een Israëlitische vrouw “in de dagen dat de richters leiding gaven aan het volk”. Dat is de periode tussen 1300 en 1050 v.Chr. (zie tijdlijn), toen de Israëlieten al in het land Kanaän woonden maar nog geen koning hadden. Naomi was getrouwd met Elimelech en had twee zonen, Machlon en Chiljon. Haar gezin woonde in Bethlehem, een klein stadje vlakbij Jeruzalem. Maar toen er een hongersnood uitbrak in Israël, vertrokken ze naar het buurland Moab. Een deel van het verhaal over Naomi speelt zich daar af, en een ander deel in Bethlehem. Dit alles is beschreven in het Bijbelboek Ruth.

Alles gaat mis

Vanaf het begin van het verhaal lijkt alles mis te gaan in Naomi’s leven. Er is een hongersnood in het land (misschien als oordeel van God over Israëls ontrouw) en het gezin verhuist naar een naburig land. Dat was niet ongewoon bij een hongersnood, maar het was wel riskant omdat deze andere volken niet de God van Israël dienden. Als je in zo’n land woonde, en dus ook ver weg was van de tabernakel als Israëls godsdienstige centrum, buiten het land dat God aan Zijn volk gegeven had als eeuwige erfenis, was het een stuk moeilijker om trouw te blijven aan de Heere en te leven volgens Zijn geboden.

We lezen hoe Naomi’s gezin niet alleen tijdelijk in Moab verblijft tijdens de hongersnood, maar daar blijft. Beide zonen trouwen met Moabitische vrouwen: Ruth en Orpa. Maar Elimelech, Machlon en Chiljon sterven alledrie zodat Naomi achterblijft met haar schoondochters. Ze besluit om terug te keren naar haar vaderland, en dringt er bij Ruth en Orpa op aan om niet met haar mee te gaan, omdat zij hen geen enkele hoop kan bieden voor de toekomst.

“Keer terug, mijn dochters! Ga heen, want ik ben te oud om een man te hebben. Al zou ik zeggen: Ik heb hoop, en al zou ik zelfs in deze nacht een man hebben, ja zelfs zonen baren, zouden jullie dan wachten tot zij groot geworden waren? Zou dat jullie er dan van weerhouden om een man te hebben? Nee, mijn dochters, want het is voor mij veel bitterder dan voor jullie: de hand van de HEERE is tegen mij uitgestrekt” (Ruth 1:12-13). Naomi wordt beschreven als een diep teleurgestelde, hopeloze vrouw. Ze was naar Moab verhuisd om het leven van haar gezin te redden, maar komt terug als een arme weduwe. In haar eigen woorden: “Noem mij niet Naomi[1], noem mij Mara[2], want de Almachtige heeft mij grote bitterheid aangedaan. Ík ging vol weg, maar de HEERE heeft mij leeg laten terugkeren. Waarom zou u mij Naomi noemen, nu de HEERE tegen mij getuigd heeft en de Almachtige mij kwaad gedaan heeft?” (Ruth 1:20-21).

Nieuwe hoop

Maar Naomi komt niet alleen terug. Eén van haar schoondochters besluit met haar mee te gaan: “Want waar u heen gaat, zal ik ook gaan, en waar u overnacht, zal ik overnachten. Uw volk is mijn volk en uw God mijn God” (Ruth 1:16). Deze jonge vrouw brengt nieuwe hoop in Naomi’s leven. Niet alleen werkt ze hard om in het levensonderhoud van haar schoonmoeder te voorzien, uiteindelijk trouwt ze ook met een man uit Naomi’s familie en baart een zoon.

Volgens de Israëlitische wetten telde dit kind als een nakomeling van Naomi’s overleden man en zonen, en dus was hun familielijn gered van uitsterven. “Toen zeiden de vrouwen tegen Naomi: Geloofd zij de HEERE, Die niet heeft nagelaten om u vandaag een losser te geven. Moge zijn naam beroemd worden in Israël! Hij zal er voor u zijn om u te verkwikken en u in uw ouderdom te onderhouden. Want uw schoondochter, die u liefheeft, heeft hem gebaard, zij die beter voor u is dan zeven zonen” (Ruth 4:14).

Een geweldig perspectief

En het verhaal stopt hier niet. Het wordt gevolgd door een korte stamboom die uitlegt hoe Naomi’s kleinzoon de grootvader werd van koning David — Israëls grootste koning ooit. En wij weten zelfs nog meer: het Nieuwe Testament getuigt van de geboorte van een ander koninklijk Kind in deze familie. Dat is Jezus Christus, de Zoon van David en de Messias van Israël. Natuurlijk wist Naomi dat allemaal niet. Maar wij wel, en dit maakt het wonder van Naomi’s nieuwe hoop nog groter. Niet alleen gaf God haar een kleinzoon om haar in haar ouderdom te onderhouden en een liefhebbende schoondochter, maar deze hopeloze weduwe werd een voorouder van de mensgeworden Zoon van God. Dat is nog eens een verhaal met een goed einde!

Lessen voor ons

• Naomi had alles gedaan wat ze kon om haar gezin te redden van de hongersnood, maar toch stierven alledrie de mannen. Nu was ze ervan overtuigd dat God kwaad over haar gebracht had, en had ze alle hoop verloren. Maar dit verhaal laat zien dat God elke situatie kan veranderen! Voor Hem is niemand hopeloos. Je kunt altijd terugkeren naar God en je hoop stellen op Zijn eindeloze liefde en macht.
• Aan het eind van het verhaal heeft Naomi nieuwe vreugde gevonden. Maar die kwam heel anders dan zij had gedacht — via haar Moabitische schoondochter die hertrouwde nadat Naomi’s zoon was overleden. God kan ons zegenen op onverwachte manieren. En als we middenin ‘het verhaal’ zitten, is het soms volstrekt onmogelijk om te begrijpen wat God aan het doen is!
• Naomi’s achter achter achter… kleinzoon Jezus Christus geeft nieuwe hoop en een eeuwige toekomst voor iedereen die in Hem gelooft. “De God nu van de hoop moge u vervullen met alle blijdschap en vrede in het geloven, opdat u overvloedig bent in de hoop, door de kracht van de Heilige Geest” (Romeinen 15:13).

[1]Naomi betekent: lieflijk

[2]Mara betekent: bitter

Met dank aan Sweet Publishing / FreeBibleimages.org voor de afbeelding.