Wat betekent het om jezelf te verloochenen?

Het evangelie van Markus werd geschreven in de eerste eeuw, toen Christenen in het Romeinse Rijk door keizer Nero werden vervolgd en zelfs voor de leeuwen werden gegooid omwille van hun geloof. Dit evangelie was van levensbelang en een grote hoop, want deze Christenen verloochenden zichzelf en stierven omwille van Christus. Ik wil Markus 8:34 graag uitleggen in het licht van haar context, dus ik nodig je uit om Markus 8:27-9:1 in je Bijbel te lezen.

Literaire context

In het eerste deel van het evangelie (Markus 1:1-8:26) lezen we hoe Jezus het Koninkrijk van God aankondigt door wonderen, en zo Zijn autoriteit als de Christus toont. In het tweede deel (Markus 8:27 tot het einde) zien we hoe Jezus uitleg geeft over Zijn lijdensweg als de ware Christus. Dit evangelie geeft Jezus weer als de lijdende Christus, en in deze context lezen we hoe Jezus met Zijn discipelen naar de dorpen van Caesarea Filippi ging en hen vroeg: “Wie zeggen de mensen dat Ik ben?” (Markus 8:27).

Petrus erkent de Christus (Markus 8:28-30)

De discipelen antwoordden dat de mensen Hem zagen als Johannes de Doper, Elia of een andere profeet van God. Toen vroeg Jezus hen rechtstreeks: “Maar u, wie zegt u dat Ik ben?”. Petrus, als vertegenwoordiger van de twaalf discipelen, beleed: “U bent de Christus”. Daarin hadden ze gelijk. Maar ze begrepen nog maar heel beperkt wie de Christus was en wat voor werk Hij zou doen.

Om deze reden gebood Hij hun “dat ze met niemand over Hem zouden spreken”. De discipelen zagen de ‘Christus’ als Iemand die zou regeren over het volk Israël en het onderdrukkende Romeinse regime zou verjagen; niet als de ware Christus die Zichzelf verloochende en aan het kruis zou sterven.

Petrus bestraft de lijdende Christus (Markus 8:31-33)

Jezus legde hen uit dat over de ware Christus was voorzegd dat Hij zou worden veracht en verworpen door de Joodse leiders, dat Hij zou sterven en na drie dagen opstaan. Voor Petrus en de andere discipelen betekende dat het einde van hun idealen over een triomferende en niet-lijdende Christus.

Petrus wilde Jezus afhouden van Zijn werk, en daaruit bleek een grote schaamte tegenover Jezus en tegenover Zijn naderende lijden (Markus 8:38). Jezus bestrafte Petrus, omdat zijn gedrag tegen Gods plan in ging. Want zelfs de blik van de apostelen was gericht op het materiële, op de mogelijke voordelen die hun ten deel zouden vallen als volgelingen van ‘de Christus die het Romeinse Rijk zou verslaan’.

Petrus wordt opgeroepen om een lijdende discipel te zijn (Markus 8:34-9:1)

Jezus vertelt de mensen en Zijn apostelen dat iemand die Zijn discipel wil zijn en Hem wil volgen, zichzelf moet verloochenen en zijn kruis moet opnemen.

Jezelf verloochenen? Dit betekent het opgeven van je eigen verlangens, je persoonlijke doelen, je ambities voor macht of eer. Het betekent jezelf in dienst van anderen stellen. Jezus volgen betekent meer dan jezelf te identificeren als Zijn volgeling; het betekent eerder dat je jezelf als een slaaf aan Christus onderwerpt. De discipelen waren hier nog niet klaar voor, en dat werd duidelijk toen ze van Jezus wegrenden op de vooravond van Zijn dood.

Je kruis opnemen? De Romeinen maakten het kruis tot hun favoriete vorm van executie voor de zwaarste criminelen. Hun doel was om maximaal lijden en vernedering te veroorzaken. Dus toen Jezus zei “neem je kruis op”, impliceerde dit dat vernedering en lijden vrijwillig zouden zijn. De apostelen waren nog niet klaar om verschrikkelijke vernedering te aanvaarden omwille van Christus en het Evangelie.

Het gedrag van de apostelen destijds toonde de natuurlijke toestand van mensen, dat we nooit uit vrije wil onszelf willen verloochenen of ons kruis op willen nemen. Ons egocentrisme is zo groot dat het onze toestand als zondaars duidelijk laat zien. Om die reden hebben we de Heilige Geest nodig om ons wezen te veranderen en ons meer gelijk te maken aan Christus, ons grote voorbeeld van zelfverloochening en vernedering.

Na Pinksteren waren de apostelen niet meer zo. Velen verloochenden zichzelf en namen hun kruis op en stierven omwille van Christus. Paulus vatte dat zo samen: “het leven is voor mij Christus en het sterven is voor mij winst” (Filippenzen 1:21).

Heere, laat Uw wil geschieden!

Deel artikel