Toen de menigte naar Jezus luisterde, gebruikte Jezus veel gelijkenissen. Maar waarom eigenlijk? Kon Hij niet beter gewoon duidelijk uitleggen wat Hij precies bedoelde?
Wat zijn gelijkenissen?
Ten eerste is het goed om te weten wat gelijkenissen zijn. Je kunt de gelijkenissen van Jezus zien als fictieve verhalen met een verborgen les. De verhalen die Jezus aan de mensen vertelde, kun je in het dagelijks leven zien en herkennen. Ze gingen bijvoorbeeld over landbouw, gerechtigheid, hebzucht en liefde. Het waren vaak eenvoudige verhalen bestaande uit eeuwige waarheden.
Ook kun je gelijkenissen zien als ‘vergelijkingen’ of ‘metaforen’. De Bijbel waarschuwt bijvoorbeeld voor de dag waarop de Heer terug zal komen, die zal zijn als een dief die in de nacht komt:
“Wees dan waakzaam, want u weet niet op welk moment uw Heere komen zal. Maar weet dit, dat als de heer des huizes geweten had in welke nachtwake de dief komen zou, hij waakzaam geweest zou zijn, en niet in zijn huis zou hebben laten inbreken. Weest ook u daarom bereid, want op een uur waarop u het niet zou denken, zal de Zoon des mensen komen.” (Mattheüs 24:42-44)
Je moet dit niet letterlijk nemen, maar dit is figuurlijk bedoeld. Dieven komen altijd onaangekondigd en onverwacht je huis binnen. Ook “de dag waarop de Heer zal komen” is onaangekondigd en onverwacht. Over deze diepere betekenis kun je nadenken en daardoor gaan begrijpen.
Maar waarom…?
Alle gelijkenissen die Jezus gebruikt, leren ons een les en hebben een diepe waarheid in zich. Veel mensen die in Zijn tijd leefden, kenden de betekenis van zijn gelijkenissen niet. Zijn discipelen stelden Hem dezelfde vraag in Mattheüs 13:
“En de discipelen kwamen naar Hem toe en zeiden tegen Hem: Waarom spreekt U tot hen door gelijkenissen? Hij antwoordde en zei tegen hen: Omdat het u gegeven is de geheimenissen van het Koninkrijk der hemelen te kennen, maar aan hen is het niet gegeven. Want wie heeft, aan hem zal gegeven worden, en hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heeft, van hem zal afgenomen worden zelfs wat hij heeft. Daarom spreek Ik tot hen door gelijkenissen, omdat zij niet zien, ook al zien zij, en niet horen, ook al horen zij, en ook niet begrijpen.” (Mattheüs 13:10-13)
Jezus wil dus de geheimen van het koninkrijk der hemelen aan ons leren in gelijkenissen, want de verhalen die Hij vertelde zijn alleen voor mensen die in Hem geloven en naar Hem willen luisteren. In de tijd dat Jezus aan het prediken was aan de menigte, waren er ook mensen in hun midden die niet wilden luisteren en dus zijn woorden niet wilden ontvangen.
Jezus wilde niet dat de mensen in Zijn tijd iedereen lieten weten dat Hij wonderen verrichtte. Misschien was het ook nog geen tijd om Zijn werken te begrijpen, want ze wilden hun oren niet openen.
Zijn de lessen ook voor ons?
Het is prachtig hoe God ons alledaagse lessen leert. De verhalen die Jezus vroeger vertelde zijn nog steeds begrijpelijk en waarschijnlijk herkenbaar voor elke cultuur die vandaag de dag leeft.
Zo vertelde Jezus veel gelijkenissen over de natuur: de gelijkenis van het mosterdzaadje, de schapen en de geiten, de vijgenboom, de wijngaard, het groeiende zaad, enz. Ook is er een gelijkenis over een huwelijksfeest.
Deze onderwerpen zijn ook relevant voor vandaag de dag. Op deze manier kan het verhaal jou en de omgeving waarin je opgegroeid bent, persoonlijk raken. Verhalen worden niet snel vergeten. Het vertellen van verhalen herinnert vertellers en luisteraars aan de diepere waarheden en lessen die erachter schuilgaan. Het is tot een zegen voor mensen die oren hebben om Zijn woord te willen horen. De woorden van God zijn in staat om de harten van de gelovigen te raken, of ze nou door middel van verhalen tot ons komen of niet.
Hoe kunnen we gelijkenissen begrijpen?
De betekenis van een verhaal is een wat moeilijkere kwestie dan het verhaal zelf. Sommige gelijkenissen van Jezus zijn al uitgelegd in de Bijbel (eerst aan Zijn discipelen en nu aan ons). Andere niet. Het is goed om ze te bestuderen, er met andere christenen over te praten en tot God te bidden voor begrip. Hij zal je leren wat je moet weten over Zijn koninkrijk.
Een aards verhaal met een hemelse betekenis
Gelijkenissen zijn verhalen over de dingen die je om je heen kunt zien, maar een gecompliceerde betekenis hebben. Het zijn verhalen die tot je verbeelding spreken en je aanmoedigen om de betekenis ervan proberen te begrijpen en goed te onthouden.
De gelijkenissen zijn voor degenen die oren hebben die gericht zijn op het luisteren naar Hem. Wanneer je in Hem gelooft, zal er meer waarheid aan je worden geopenbaard.
“Maar uw ogen zijn zalig omdat zij zien, en uw oren omdat zij horen. Want voorwaar, Ik zeg u dat veel profeten en rechtvaardigen verlangd hebben te zien wat u ziet, en zij hebben het niet gezien; en te horen wat u hoort, en zij hebben het niet gehoord.” (Mattheüs 13:16-17).
Heb je een groot verlangen gekregen om de betekenis van de verhalen van Jezus te begrijpen? Deel je gedachten hier beneden!