Omdat het christendom voor een groot deel op de Bijbel gebaseerd is, is het van fundamenteel belang te weten dat de Bijbel waar is. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten we duidelijk maken wat we er precies mee bedoelen. We moeten hier een aantal relevante zaken de revue laten passeren.
1. Spreekt de Bijbel zichzelf tegen?
De Bijbelboeken zijn door veel verschillende auteurs geschreven over een periode van meerdere eeuwen. Toch vormen ze één geheel. Er is een ontwikkeling van theologische ideeën te zien gebaseerd op Gods voortgaande openbaring. Bijvoorbeeld, het Nieuwe Testament laat veel gedetailleerder de betekenis van Jezus’ verzoenend sterven zien dan het Oude Testament dat doet. Maar de latere Schriften zijn niet in tegenspraak met de vroegere, ze geven slechts verdere details en noteren de historische ontwikkeling van Gods heilsplan. In de boeken van het Nieuwe Testament worden vaak verzen uit het Oude Testament aangehaald en uitgelegd, en het Oude Testament voorzegt gebeurtenissen die later plaats zullen vinden. De hele Bijbel laat een consistente en samenhangende boodschap horen.
De Bijbel moedigt ons zelfs aan om zelf na te gaan of de boodschap van de Evangeliën overeenkomt met de vroegere Schriften van het Oude Testament. Het boek Handelingen vertelt ons hoe de Joden in Berea Paulus’ prediking hoorden en “met grote bereidwilligheid het Woord ontvingen en dagelijks de Schriften onderzochten om te zien of die dingen zo waren” (Handelingen 17:11). Deze kritische houding werd gezien als “edel”!
2. Voldoet de Bijbel aan haar eigen eisen van waarheid en betrouwbaarheid?
Deuteronomium 18:22 bespreekt de vraag hoe we kunnen weten of een bepaalde boodschap die is uitgesproken door een profeet, echt van God komt. Omdat een aanzienlijk deel van de Bijbel bestaat uit opgeschreven profetieën is deze vraag ook voor ons relevant omdat dit de betrouwbaarheid van de Bijbel als geheel raakt. God geeft een duidelijke beschrijving van wat echte profetie is: “Wanneer een profeet in de Naam van de HEER spreekt, en het gebeurt niet en het komt niet uit, dan is dat een woord dat de HEER niet gesproken heeft”. Daarom moeten wij goed letten op voorspellingen die destijds nog in de toekomst lagen om te zien of ze al uitgekomen zijn!
Vooral het Oude Testament staat vol met beloften en waarschuwingen die betrekking hebben op gebeurtenissen in de toekomst. Sommige ervan zijn vrij algemeen, maar andere geven veel details. De meeste van deze voorzeggingen zijn al uitgekomen. Hier volgen er enkele:
- Omstreeks het jaar 700 v.Chr. kondigde de profeet Micha aan dat in het stadje Bethlehem een heerser geboren zou worden die het volk Israël zou weiden (Micha 5:1-4). Mattheüs 2:1 vertelt ons dat Jezus Christus daar werd geboren. Hij is de Goede Herder, niet alleen voor Israël, maar ook voor alle andere volken (Johannes 10:14-16). Als je meer wilt lezen over welke profetieën er door Jezus geboorte vervuld zijn lees dan het artikel: Welke profetieën zijn vervuld met de geboorte van Jezus Christus?
- Toen de Israëlieten omstreeks het jaar 1400 v.Chr. het land Kanaän binnentrokken, kregen ze de waarschuwing dat ze in ballingschap gestuurd zouden worden als ze God zouden verlaten. De Heer vertelde hen zelfs dat dit zou gebeuren (Deuteronomium 4:25-26; 28:63-64; 31:19-21). Rond 600 v.Chr. werden ze naar Babel weggevoerd (2 Koningen 25:21). Maar God had ook beloofd hen terug te brengen (Deuteronomium 30:1-5). De profeet Jeremia had hieraan toegevoegd dat hun ballingschap 70 jaar zou duren (Jeremia 29:10). En God hield Zich aan Zijn woord, kijk maar in 2 Kronieken 36:22-23.
- De profeet Jesaja (+/- 700 v.Chr.) zei dat de Knecht van de Heer zeer hoog verheven zou worden (Jesaja 52:13), maar ook veracht en verworpen (Jesaja 53:3). Hij zou om onze overtredingen doorboord worden, en velen rechtvaardig maken (Jesaja 53:5; 53:11). Dit alles is vervuld in Jezus Christus, de eeuwige Zoon van God die bereid was te lijden en sterven om de mensen te redden van zonde en dood. Toen Hij die taak had volbracht “heeft God Hem ook bovenmate verhoogd en Hem een Naam geschonken boven alle naam” (Romeinen 4:25, Filippenzen 2:5-9).
Er zijn nog veel meer voorbeelden van profetieën die vervuld zijn, maar een volledige opsomming zou teveel zijn voor één artikel.
3. Komt wat de Bijbel zegt overeen met andere historische bronnen?
Grote delen van de Bijbel gaan over feitelijke historische gebeurtenissen in Israël of omringende landen. Is er dus enig archeologisch bewijs voor de waarheid van die verhalen? Dat is er. Bijvoorbeeld:
- De Tel Dan Stele, een inscriptie uit de 9e eeuw voor Christus, laat historisch bewijs zien voor het bestaan van koning David, een van de beroemdste koningen van Israël.
- De Bijbel vermeldt bevolkingsgroepen zoals de Hittieten (Genesis 23:3; 1 Koningen 10:29). Moderne wetenschappers waren van mening dat die nooit echt bestaan hadden, omdat ze in andere historische bronnen niet vermeld stonden. Maar in de tweede helft van de 19de eeuw werd er nieuw archeologisch bewijs gevonden en in 1906 werd zelfs de hoofdstad ontdekt met daarin een koninklijk archief met 10,000 tabletten. Voor meer informatie kijk op Wikipedia
- De historiciteit van Jezus’ kruisiging wordt niet alleen ondersteund door latere brieven en getuigenissen in de Bijbel, maar ook door buiten-Bijbelse bronnen zoals de Oude Geschiedenis van de Joden door Flavius Josephus en de Annalen van de Romeinse geschiedschrijver Tacitus.
Dus ja, er is buiten-Bijbels bewijs voor de betrouwbaarheid van de Bijbelse geschriften.
4. Is de Bijbel een betrouwbaar verslag van de woorden die Jezus destijds gesproken heeft?
Naast historische gebeurtenissen beschrijven de evangeliën ook het onderwijs van Jezus. Het is belangrijk om te weten dat deze verslagen ook betrouwbaar zijn, omdat veel van de christelijke theologie gebaseerd is op de woorden en de bediening van Jezus. Het artikel ‘Is de Bijbel betrouwbaar in haar spreken over Jezus?’ laat in detail zien waarom we wat de Bijbel over Jezus schrijft kunnen vertrouwen. De evangeliën werden enkele tientallen jaren nadat de gebeurtenissen plaatsvonden opgeschreven met behulp van ooggetuigenverslagen of zelfs door de ooggetuigen zelf. Het zijn betrouwbare verslagen van het leven van Jezus op aarde.
Bovendien hebben we duizenden manuscripten van zowel het Oude als Nieuwe Testament tot onze beschikking die laten zien hoe nauwgezet deze boeken zijn overgeleverd en vertaald door de eeuwen heen. Sceptici beweren dat ze veranderd zijn en naar de hand gezet van generaties van gelovigen, maar dit wordt gemakkelijk weerlegd door deze historische bewijzen.
5. Houdt de Bijbel zich aan haar eigen aanspraken?
De Bijbel beweert meer dan enkel geschiedschrijving te zijn. De apostel Paulus omschrijft haar als “de heilige Schriften, die u wijs kunnen maken tot zaligheid, door het geloof dat in Christus Jezus is” (2 Timotheüs 3:15). De Bijbel beweert dus waarheid, wijsheid en inzicht door te geven om mensen te overtuigen van de waarheid over Jezus Christus. Bovendien, omdat de Bijbel “door God ingegeven” is, is ze “nuttig om te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid, opdat de mens die God toebehoort, volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust” (2 Timotheüs 3:16-17).
Het boek Handelingen beschrijft hoe het Evangelie inderdaad dit effect had: “Toen nu de heidenen dit hoorden, verblijdden zij zich en prezen het Woord van de Heere, en er geloofden er zovelen als er bestemd waren voor het eeuwige leven. En het Woord van de Heer verbreidde zich door heel het land” (Handelingen 13:48-49). Sindsdien hebben miljoenen mensen de veranderende kracht van het Evangelie ervaren door het lezen van de Bijbel.
De conclusie: is de Bijbel waar?
Er is veel bewijs voor de betrouwbaarheid en deugdelijkheid van de Bijbel. Maar uiteindelijk zullen mensen niet overtuigd worden door louter historische feiten of analyses van teksten. We moeten de waarheid van de Bijbel zelf gaan ervaren. Daarom zou ik je willen aanraden om de Hoofdredacteur van de Bijbel, de almachtige en heilige God, te vragen om jou te overtuigen van de waarheid van Zijn Woord.
“HEERE, maak mij Uw wegen bekend,
leer mij Uw paden.
Leid mij in Uw waarheid en leer mij,
want U bent de God van mijn heil” (Psalm 25:4-5).