Dit is een vraag die ik mezelf elke dag, elk uur, stel. Ik heb een gezin met tieners die alles weten over moderne techniek. Soms voelt het alsof onze generatie ouders helemaal opnieuw moet uitvinden hoe je kinderen opvoedt. En als je iets nieuws doet, ontkom je er niet aan om fouten te maken.
Hieronder som ik wat dingen op die ik heb ontdekt, wat dingen die ik uitprobeer, en wat dingen die ik binnenkort nog wil uitproberen. Maar het is geen uitgekristalliseerde “handleiding”. Gebruik deze lijst alsjeblieft als een verzameling ideeën waar wellicht iets tussen zit dat jou verder kan helpen.
Weten wat goed is
Er zijn zoveel potentieel slechte dingen die kinderen online kunnen vinden, dat het onmogelijk is om ze allemaal met je kroost te bespreken. Daarom is het belangrijk om hen “gereedschap” mee te geven om zelf dingen te herkennen die niet goed zijn. En daarvoor moeten ze allereerst weten wat goed is. Omring je kinderen met goede dingen. Goede gesprekken, goede onderlinge contacten, goede vrienden en gezinnen die als rolmodel kunnen dienen, goede verhalen, mooie dingen om te zien en te beluisteren, een goede kerkelijke familie, liefdevol dienstbetoon en barmhartigheid jegens anderen, een gezonde en uitgebalanceerde levensstijl, eerbare manieren om over seksualiteit te spreken, zinnige gesprekken over politiek, een gezonde houding tegenover materiële zaken, enzovoorts. Als je kinderen gewend raken aan goede dingen, zal het makkelijker voor hen zijn om intuïtief de slechte zaken te herkennen.
Kritisch denken
Je kunt hen ook helpen om hun kritisch denkvermogen te ontwikkelen. Neem bijvoorbeeld gok-websites. Die beloven je rijk te maken, maar in werkelijkheid worden veel meer mensen er arm van. Dus waar gaat al dat geld naartoe? Stel vragen die je kinderen dwingen tot nadenken. Hoe denk je bijvoorbeeld dat het kijken naar porno invloed heeft op iemands kijk op het andere geslacht? Is dat gezond? Hoe kun je je geest zuiver houden? Je kunt ook wat studies naar de effecten van porno opzoeken en die samen bespreken.
Leer ze om informatie die té mooi klinkt om waar te zijn, of die gewoon vreemd overkomt, nog eens te checken. Vertel hen waar ze betrouwbare informatie kunnen vinden over medische zaken, wetenschap, geloof, voeding, en andere controversiële onderwerpen. En zelfs een kind van vijf kan al leren begrijpen waarom anekdotisch bewijs niet hetzelfde gewicht heeft als wetenschappelijk bewijs.
Privacy en veiligheid
Leer kinderen om hun privacy te beschermen. Vertel hen dat het niet verstandig is om foto’s van zichzelf, hun naam, leeftijd, adres en andere traceerbare persoonlijke informatie op publieke webpagina’s, forums of sociale media te plaatsen. Ze kunnen een andere naam kiezen waaronder ze online actief zijn. Je kinderen zijn wellicht hevig verontwaardigd dat ze geen publiek Instagram-account mogen hebben om gekke selfies op te plaatsen, maar later zullen ze je dankbaar zijn.
Leg ook uit dat het nooit een goed idee is om foto’s die te privé zijn om openbaar te maken, wel naar vrienden te sturen. Op één of andere manier worden privé-foto’s toch openbaar. Wie vandaag je vriend is, is morgen misschien je vijand. En dan kun je in verlegenheid gebracht worden, gechanteerd worden, of erger. Verzeker je er echter van dat je kind weet dat je altijd bereid bent hem/haar te helpen als hij/zij zich online onder druk gezet voelt of wordt gepest, zelfs als dat veroorzaakt is door zijn eigen domme gedrag.
Bespreek zaken als oplichting, phishing, virussen, nepnieuws en kinderlokkers voordat je kinderen het web op mogen. Er zijn veel bronnen over online veiligheid beschikbaar voor gezinnen. Lees die en gebruik ze. Het kan echter zomaar gebeuren dat je kinderen hier al meer over weten dan jij. Vraag je kinderen gewoon wat ze hierover weten en vul het zo nodig aan.
Profiteer van de goede dingen
Maak maximaal gebruik van de goede dingen die internet biedt! Er zijn zoveel leuke en interessante educatieve bronnen. Help je kind om dingen te vinden die hem/haar interesseren. Wees zo mogelijk bereid om te investeren in software en online cursussen die hen ten goede komen. En geniet samen met je kinderen van gekke dierenfilmpjes of andere leuke YouTube-kanalen die jullie allebei kunnen waarderen. Misschien zijn er ook goede Christelijke forums, YouTube-kanalen enzovoorts waar je kinderen van kunnen profiteren. Help je kinderen om online positieve Christelijke plekken te vinden.
Grenzen zijn belangrijk, maar die verschillen naar leeftijd en situatie. Wij hebben een regel dat we samen eten zonder schermpjes. En dat we op zondag geen internet gebruiken voor kerktijd. Kijk wat voor jou werkt.
Je kinderen zullen fouten maken. Dat deed jij ook. Dus wees genadig, troost ze, en leer samen van fouten. God kan hen vasthouden en voorkomen dat ze vallen. Moge Hij onze kinderen genadig zijn.