Er zijn een aantal Bijbelgedeelten die iets zeggen over echtscheiding. In het Nieuwe Testament zijn dat Mattheüs 5:31-32; 19:1-12; Markus 10:1-12; Lukas 16:18 en 1 Korinthe 7:10-16. In het Oude Testament biedt Deuteronomium 24:1-4 belangrijke achtergrondinformatie. Toch is het nogal lastig om een helder antwoord op deze vraag te geven, omdat het gedeelte in Deuteronomium erg beknopt is en op één specifieke situatie gefocust is, omdat we rekening moeten houden met de culturele betekenis die echtscheiding had in de nieuwtestamentische periode, en ook omdat Mattheüs als enige evangelist schrijft over een “uitzonderingssituatie” (Mattheüs 19:9). Daardoor hebben christenen verschillende visies over dit onderwerp. John Piper zegt bijvoorbeeld dat scheiding en hertrouwen nooit is toegestaan, terwijl anderen hier meer ruimte zien.
Jezus’ antwoord over scheiding in Mattheüs 19
We focussen ons op Mattheüs 19 omdat dit het volledigste verslag lijkt. Hier komen de Farizeeën bij Jezus en vragen “Is het een man toegestaan zijn vrouw om allerlei redenen te verstoten?”. Jezus’ antwoord slaat terug op het scheppingsverhaal en Gods oorspronkelijke bedoeling voor het huwelijk in Genesis 1-2. Jezus citeert Genesis 1:27 (de Schepper heeft hen “van het begin af mannelijk en vrouwelijk gemaakt”) en Genesis 2:24 (“Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten, en die twee zullen tot één vlees zijn”). Verder benadrukt Hij het feit dat een man en vrouw in het huwelijk “niet meer twee zijn, maar één vlees. Dus, wat God samengevoegd heeft, laat de mens dat niet scheiden” (Mattheüs 19:6).
Maar Mozes dan?
Dus Jezus’ basale antwoord is dat in het huwelijk een man en vrouw zijn verenigd door God zelf – ze worden één vlees – dus mogen ze niet worden gescheiden. Maar dan stellen de Farizeeën een andere vraag: “Waarom heeft Mozes dan geboden een echtscheidingsbrief te geven en haar te verstoten?” (Mattheüs 19:7). De Farizeeën verwijzen naar Deuteronomium 24:1, waar Mozes toestaat dat een man een echtscheidingsbrief aan zijn vrouw geeft. Waarom staat Mozes (die Gods woorden spreekt, niet zijn eigen) wel toe te scheiden, als God het in Genesis 1-2 lijkt te verbieden?
Jezus’ antwoordt dat Mozes (Gods woorden sprekend) echtscheiding toestond “vanwege de hardheid van uw hart” (Mattheüs 19:8). Het is belangrijk te beseffen dat tussen Genesis 1-2 en Deuteronomium 24 een enorme tragedie plaatsvond: Adam en Eva waren ongehoorzaam aan Gods gebod. Als resultaat hiervan mochten ze niet langer wonen in de Hof van Eden. Mensenharten zijn nu verhard. En, hoewel een man en vrouw nog steeds “één vlees” worden als ze trouwen, staat God nu echtscheiding in bepaalde situaties toe. In Genesis 1 en 2 was echtscheiding überhaupt niet aan de orde, omdat man en vrouw nooit op enige manier tegen elkaar zondigden, maar na Genesis 3 zijn zonde en echtscheiding wel degelijk reële problemen.
Overspel
Jezus’ uitspraak in Mattheüs 19:9 is: “Wie zijn vrouw verstoot anders dan om hoererij en met een ander trouwt, die pleegt overspel, en wie met de verstotene trouwt, pleegt ook overspel.” Dus Jezus staat echtscheiding alleen toe in het geval van seksuele immoraliteit (hoe je dat precies moet uitleggen is nog steeds een gespreksonderwerp tussen christenen). In 1 Korinthe 7:15 spreekt Paulus over het onderwerp echtscheiding. Hij spreekt over huwelijken waarbij één echtgenoot een christen is en de andere een niet-christen.
In 1 Korinthe 7:12-14 zegt Paulus dat als de niet-christen met de christen getrouwd wil blijven, dat de christen dan niet moet scheiden. Maar als de niet-christen het huwelijk verlaat, dan is de gelovige man of vrouw niet gebonden (1 Korinthe 7:15). In zo’n geval is de verlaten christen niet schuldig aan zonde als hij/zij de situatie van scheiding accepteert die is geïnitieerd door de andere partner.
Huwelijk is een erg hoge roeping
Tot slot: het huwelijk is een erg hoge roeping waarin een man en vrouw na het trouwen één vlees worden: God houdt hen samen. Daarom moeten ze niet scheiden. Maar als er ontrouw is binnen het huwelijk, dan kan scheiding toegestaan worden. Maar dat hoeft niet te gebeuren, want het koppel zou (idealiter) vergeving en genade kunnen betonen en het huwelijk in stand houden! Maar in een huwelijk tussen een christen en een niet-christen zal de gelovige niet zondigen als de niet-christen hun huwelijk verbreekt en de christen deze situatie accepteert.